Sztuki Walki
Sztuki walki (niekiedy błędnie utożsamiane ze sportami walki i systemami walki) są sposobami walki wręcz, czasami z użyciem broni białej. Podstawą nauki wszelkich sztuk walki jest trening, który zazwyczaj uczy umiejętności samokontroli wybuchów agresji, samoobrony, poprawia wydolność organizmu oraz redukuje poziom strachu.
Klasyfikacja rodzajów walk do konkretnych kategorii stała się punktem spornym wśród zainteresowanych ze względu na płynna granicę pomiędzy tymi kategoriami. Główną cechą rozgraniczającą kategorie jest cel trenowania danego rodzaju walki. Teoretycznym priorytetem w sztukach walki jest rozwój osobowościowo-duchowy. Sporty walki kładą nacisk na element rywalizacji sportowej. Z kolei systemy walki to formy stworzone dla potrzeb współczesnych armii, nastawione na szybką i skuteczną eliminację wroga. Płynność granic polega między innymi na przechodzeniu niektórych sztuk walki w sferę sportów walki (np. judo, taekwondo).
Istnieje bardzo wiele szkół sztuk walki, różniących się od siebie, jednak generalnie nauczają one sposobów fizycznego pokonania przeciwnika w bezpośrednim starciu (bez użycia broni dalekiego zasięgu, jak broń palna). Większość wschodnich szkół walki stawia sobie za zadanie nie tylko fizyczne przygotowanie człowieka do walki, ale również rozwójpsychiczny i duchowy. Internalizacja wartości budo zawartych w tradycji sztuk walki, rozwija w osobie wiele cech związanych z poziomem zadowolenia z życia. Elementy medytacji zapewne rozwijają sferę duchową, jednak obecny stan wiedzy nie pozwala na efektywne zweryfikowanie rozwoju sfery duchowej w jakimkolwiek obszarze życia.
Sztuki walki mogą składać się z następujących elementów: uderzeń pięścią lub łokciem, kopnięć, chwytów, duszeń, rzutów, dźwigni oraz walki bronią (białą).
Współcześnie dzieli się je według kilku schematów:
- "stójka"/"parter" - ten podział dzieli systemy walki na oparte w większości technik na walce stojącej (np. aikido, taekwondo, karate) oraz oparte w większości technik na walce w pozycji leżącej (np. brazylijskie jiu-jitsu, zapasy);
- "uderzeniowe"/"chwytowe" (ang. striking/grappling) - ten podział rozdziela systemy oparte na ciosach ręką albo/i nogą (np. karate, boks tajski, capoeira) od chwytanych (ang. grapple - chwytać) (np. brazylijskie jiu-jitsu, judo, aikido);
- "light-contact"/"semi-contact"/"full-contact" - ten podział dzieli systemy walki w zależności od ilości zasad i ograniczeń oraz systemu treningowego:walka sportowa/samoobrona/systemy wojskowe (tzw. kombaty) - ten podział dzieli systemy walki w zależności od przeznaczenia;
- light-contact (lekko kontaktowe) to systemy walk, w których nie stosuje się uderzeń na głowę, krocze itp., zazwyczaj zawodnicy noszą ochraniacze, a formuła zapewnia spore bezpieczeństwo walczących (np. poprzez karanie brutalnych ciosów/kopnięć);
- semi-contact (średnio kontaktowe) to systemy walk, w których zawodnicy nie posiadają tak wielu ochraniaczy, dopuszczone są kopnięcia/uderzenia na głowę, a sam proces treningowy zakłada sparingi i walki;
- full-contact (pełno kontaktowe) to systemy walk, zakładające walkę bez ochraniaczy lub z bardzo nielicznymi, z bardzo małą ilością ograniczeń (np. zakaz uderzeń w tył głowy czy dźwigni na stawy);
- walka bez broni/walka z bronią.
Podział nie zawsze jest ścisły, wiele szkół walki posiada elementy mieszane, a dodatkowo każda szkoła, każdy trener może uczyć na swój sposób.
Współcześnie istnieją dwa kierunku rozwoju szkół walki. Pierwszy to utrzymanie tradycyjnych wartości i rozwój duchowy. W tę stronę kieruje się m.in. aikido, karate tradycyjne,kung-fu, a także inne tradycyjne szkoły, których proces treningowy w znacznej mierze nastawiony jest na rozwój duchowy, spokój, umiejętność kontroli umysłu, medytację, a w mniejszym na brutalną walkę. Inne szkoły, takie jak większość szkół Kyokushin czy taekwondo, zostały zmuszone do rozbudowy procesu treningowego, aby być konkurencyjne wobec nowych systemów walki oraz zmieniających się wymagań. Pojawienie się w czasie II wojny światowej wojskowych systemów walki, takich jak izraelska krav maga, polskiBas-3 czy rosyjskie sambo, uczących samoobrony z przeznaczeniem do walki ulicznej, oraz pojawienie się sportów walki „międzydyscyplinarnych”, jak Kudo Daido Juku czyMMA, wykazało niską praktyczną skuteczność niektórych tradycyjnych szkół sztuk walki. Wzrosła popularność systemów kompleksowych, uczących walki zarówno w "stójce" jak i w parterze, uczące uderzeń (także łokciami), kopnięć (także kolanami), chwytów, dźwigni (także na stawy), kluczy, duszeń.
Dla przedstawicieli tradycyjnych, wschodnich stylów walki jest kwestią dyskusyjną, czy za sztuki walki można uznać takie formy walki jak boks, kick-boxing, Kudo Daido Juku,MMA, zapasy czy szermierka, ponieważ poza elementami czysto technicznymi nie uwzględniają rozwoju duchowego i kulturowego adepta (co, zdaniem niektórych, jest koniecznym warunkiem "sztuki", a bez nich można mówić raczej jedynie o sporcie lub systemie walki). Krytycy tego podejścia podnoszą z kolei, że to raczej tradycjonalne style, jak aikido czy capoeira, które duży nacisk kładą na rozwój duchowy i samą „sztukę”, ale nie sparingi i trening realnej walki, nie powinny podkreślać, że uczą walki wręcz.